Kapusta to zdrowe warzywo. Jest niskokaloryczna, ma wiele cennych składników odżywczych. Jest bogata w witaminę C. Zawiera sporo błonnika pokarmowego, potas, wapnia, żelaza, kwasu foliowego, witaminy B. Znana jest od starożytnego Rzymu, gdzie ceniono ją jako roślinę leczniczą i dietetyczną. Kapusta jest warzywem o niewiarygodnie szerokim zastosowaniu w kuchni. Do Polski trafiła w XV wieku. Z łatwością uprawia się ją w ogrodzie.
Rodzina roślin kapustowatych
Kapusta, brokuł, kalafior, rzepa, brukiew należą do rodziny kapustowatych. Dietetycy i lekarze uznają je za jedne z najzdrowszych warzyw. Są niezbędne w diecie człowieka. Kapusta i brokuły posiadają związki o silnym działaniu antynowotworowym: indolo-3-karbinol, izotiocyjaninę oraz sulforan. Regularne jedzenie kapusty poprawia pracę i oczyszcza organizm ze szkodliwych związków. Badania naukowe potwierdzają, że regularne spożywanie kapusty w dowolnej formie (z wyjątkiem zasmażanej) pomaga zapobiegać rakowi piersi, okrężnicy i płuc.
Ogrodowe odmiany kapusty białej
Kapusta biała występuje w wielu odmianach różniących się między sobą wyglądem, okresem wegetacji, kształtem główek. W ogrodzie uprawia się malutką brukselkę, kapustę kamienną głowę, kapustę głowiastą białą, włoską i kapustę brunświcką. Za posadzeniem kapusty w odmianie „kamienna głowa” przemawia długi okres wegetacji i przechowywania oraz duże i bardzo smaczne liście. Główki mogą ważyć do 4 kg. Liście wewnętrzne są białe, a okalające zielone. Dobrą wiadomością dla osób, które chciałyby spróbować uprawy kapusty „kamienna głowa, jest fakt, że nie ma ona dużych wymagań glebowych.
Najczęściej uprawianą w Polsce odmianą kapusty białej jest kapusta głowiasta. Znakomicie przystosowała się do naszych warunków klimatycznych i ma wysoką wartość odżywczą, ponieważ zawiera dużą ilość witaminy C, jak również sole potasu, wapnia, magnezu i żelaza, a także witaminy B1, B2, B6, E, H, K, U oraz fitoncydy. Z kolei kapusta Brunświcka jest odmianą późną – od wysiania do zbioru trzeba czekać pięć miesięcy. Główki ważą od 3 do 5 kg. Ma duże rozłożyste liście o jasnozielonym kolorze. Kapusta odmiany Aubervilliers doskonale radzi sobie z suszą i niską temperaturą. Cechą charakterystyczną tej kapusty są jasnozielone liście, pokryte są nieco ciemniejszymi i gęsto występującymi pęcherzykami. Główka jest zwarta. Kapusta Aubervilliers jest przeznaczona do bezpośredniego spożycia –świetnie nadaje się do gołąbków. Nie zaleca się jej długiego przechowywania. Warto wspomnieć, że istnieje kilkanaście odmian brukselek. Nie wszystkie kapusty maj ą zielone liście.
Sprawdź także, jakie rośliny są najczęściej uprawiane w Polsce.
Trzy popularne odmiany kapusty czerwonej
Przegląd najbardziej popularnych odmian ogrodowej kapusty nie był pełny bez krótkiego przeglądu odmian kapusty czerwonej. W ogrodzie przepięknie wygląda Langedijker Polana o filoletowozielonych liściach, które są grubo unerwione i lekko pofałdowane. Kapusta czerwona Kalibos – stożkowa wyróżnia się nie tylko intensywnym wybarwieniem liści, ale także ciekawym stożkowym kształtem główki. Najczęściej na stole pojawia się kapusta czerwona odmiany Koda, która polecana jest nawet dla początkujących pasjonatów warzywnictwa. Na Śląsku nazywana jest modrą kapustą i jest podawana z kluskami śląskimi lub zrazami. Chociaż do schabowego i drobiu też pasuje. Jest niewielka, ale pod względem zawartości witaminy B1 przewyższa kapustę białą.
Uprawa ogrodowa kapusty
Wybierając odmianę kapusty do uprawy, należy pamiętać, że odmiany wczesne kapusty białej tworzą głowy mniejsze i luźniejsze główki, natomiast odmiany, których plony zbiera się w późniejszym okresie, mają głowy większe i bardziej zbite. Konsumenci kupują kapustę przez cały rok, więc każda odmiana znajdzie nabywców. Zaletą kapusty jest fakt, że nie potrzebuje ona ciężkich gleb. Musi być wysadzana na podłożu bogatym w składniki mineralne i niezakwaszonym.
Wymaga też dobrego zaopatrzenia w wodę. Nie wskazane jest uprawianie kapusty w jednym miejscu po sobie częściej przez 4 lata. Najlepiej udaje się uprawa kapusty rok po warzywach strączkowych: grochu lub fasoli. Najlepsze plony osiąga się, kiedy kapusta jest sadzona w pierwszym roku po jesiennym nawożeniu gleby obornikiem. Nasiona tego warzywa kiełkują już w temperaturze 5-10 st. C.
Kapusta z rozsady również nie ma zbyt wielkich wymagań temperaturowych – rozwija się w podobnych warunkach, co warzywo wysiane z nasion. Można ją uprawiać jako plon główny lub poplon. Odmiany wczesne z rozsady sadzi się w kwietniu, średnio wczesne do połowy maja, a późne od początku do końca czerwca. Najważniejszymi czynnościami przy uprawie kapusty są: podlewanie i nawożenie (2-3 razy co około trzy tygodnie, a odmiany późne 4 razy). Konieczne jest spulchnianie ziemi i usuwanie chwastów.
W wielu miejscach na świecie, np.: w Niemczech i USA odbywają się coroczne festiwale kapusty. W Polsce również plantatorzy i miłośnicy kapusty mają swoje święto – zjeżdżają się na festiwal Charsznicy, woj. małopolskie i wybierają króla i królową kapusty, ale przede wszystkim promują uprawę kapusty, potrawy i wiedzę o tym zdrowym warzywie.