Rzepak jest rośliną wymagającą wysokiej wilgotności powietrza i dobrych gleb o lekko kwaśnym odczynie. To również roślina dość odporna na niskie temperatury, chociaż okupuje tę odporność stosunkowo wysokimi wymaganiami odnośnie składników pokarmowych. Oznacza to, że aby plonowanie rzepaku było zadowalające, należy tę roślinę odpowiednio nawozić.
Nawożenie rzepaku ozimego
Rzepak ozimy jest bardziej wymagający od odmiany jarej, przede wszystkim ze względu na o wiele dłuższy okres wegetacji i większe plonowanie. Tona rzepaku ze słomą wymaga średnio:
- azot – 50-60 kg;
- potas – 50-60 kg (w postaci K2O);
- fosfor – 25-30 kg (w postaci P2O5);
- wapń – 50-60 kg (w postaci CaO);
- magnez – 5-10 kg (w postaci MgO);
- siarka – 10-12 kg.
a także mikroelementów takich jak bor, mangan, cynk, miedź, żelazo czy molibden. Oczywiście powyższe rachuby są mocno uśrednione, chociażby dlatego, że nie uwzględniają kwestii ewentualnego przedplonu, zasobności gleby w składniki pokarmowe, jej odczynu oraz rodzaju itp.
Bez większego ryzyka można jednak stwierdzić, że w przypadku rzepaku ozimego kluczowe jest nawożenie jesienne, przedsiewne, jest ono jednak obwarowane kilkoma zasadami.
- Przedsiewne nawożenie azotem w formie saletry jest niezbyt dobrym pomysłem, ponieważ rzepak może nie zahartować się na zimę.
- Zbyt dużo azotu również może zaszkodzić – rzepak może po prostu rosnąć zbyt intensywnie, a tym samym wykształcić mniejszą odporność na mróz i choroby, niż powinien. Dlatego tak ważna jest obserwacja rośliny – jakakolwiek niedobory azotu można pokryć odpowiednimi nawozami dolistnymi, tak jesienią, jak i wiosną, nawet jeżeli będzie to wymagało kilkakrotnego przeprowadzenia koniecznych prac.
- Na niezbyt zasobnych glebach fosfor może zostać zaaplikowany przedsiewnie w całości, na przykład pod orkę siewną. Z kolei dawkę potasu można podzielić i większą część zaaplikować przedsiewnie, a pozostałą później, nawet wczesną wiosną.
- Wczesną wiosną warto się również zdecydować na podanie siarki, która zwiększy odporność młodego rzepaku i polepszy przyswajalność azotu, a także magnezu. Poprawi to przeżywalność rzepaku w obliczu stresu wodnego czy chorób.
- Nie należy także zapominać o borze i manganie, najlepiej w postaci nawozu dolistnego, aplikowanego kilkukrotnie – wiosną oraz jesienią – oczywiście w odpowiednich dawkach.
Nawożenie rzepaku jarego
Rzepak jary ma mniejsze zapotrzebowanie na składniki pokarmowe, niż ozimy. Jednak jego nawożenie, poza parametrami ilościowymi, paradoksalnie nie różni się zbytnio od nawożenia rzepaku ozimego.
- Fosfor stosuje się głównie jesienią, pod orkę.
- Potas można stosować zarówno jesienią, jak i wiosną, tuż przed siewem.
- Azot można aplikować dwukrotnie: przed siewem i tuż po tym, jak młode pędy uformują rozetę. Druga aplikacja powinna zostać przeprowadzona dolistnie.
- Oczywiście nie należy zapominać o odpowiednich dawkach magnezu oraz siarki.
- W przypadku rzepaku jarego bardzo ważne jest dokarmianie dolistne nawozami zawierającymi mikroelementy – przede wszystkim bor i mangan.
Nawożenie rzepaku – podsumowanie
Prawidłowe nawożenie rzepaku jest stosunkowo skomplikowanym zagadnieniem i bardzo trudno jednoznacznie określić odpowiednie dawki nawozów nie znając zasobności czy stopnia zakwaszenia gleby. Z pewnością należy pamiętać o tym, aby nie przesadzić z przedsiewnym azotem, szczególnie w sytuacji, gdy zasiew nastąpi na stanowiskach bogatych w azot pochodzący z naturalnych nawozów lub przedplonów.