Zauważasz niepokojące odbarwienia w okolicach płatków kwiatów? Widzisz skorkowacenia na owocach? Przyczyną tych niespodziewanych objawów mogą być niepozorne owady, nazywane wciornastkami. Te, mimo swoich niewielkich rozmiarów, są bardzo powszechne i nieść mogą prawdziwe spustoszenie w ogrodzie, na polu, a także w domowej kolekcji roślin. Jak je rozpoznać i co ważne – jak je skutecznie zwalczać?
Czy to wciornastki?
Wciornastki (lub przylżeńce) to bardzo popularne owady, chętnie atakujące rośliny niemalże w każdej części geograficznej. Szacuje się, że w Polsce żyje ich ponad 200, co stanowi za niewielki procent wszystkich, sklasyfikowanych gatunków.
Wciornastki to niewielkie owady (zwykle) skrzydlate, osiągające maksymalnie 2,5 mm długości. Najczęściej przybierają kolor pomarańczowy, wyróżniając się tym samym na tle innych, latających nieprzyjaciół.
- Aparat gębowy: kłująco-ssący, asymetryczny, wyposażony w stożek gębowy,
- Jaja: osiągają do 0,5 mm, składane są do tkanek roślinnych, a rurkoodwłokowe przyklejają je do roślin,
- Larwy: drobne, kremowe lub kremowo-białe wałeczki. Na roślinach to właśnie larwy najłatwiej jest dostrzec – charakteryzują się ruchliwością oraz giętkością.
Czy wszystkie wciornastki to szkodniki?
Nie! Niektóre z nich to zapylacze lub drapieżniki, polujące na znienawidzone przez alergików roztocza. Przyjmuje się jednak, że ich zalety są dużo mniejsze niż wyrządzane szkody – głównie dlatego, że żywią się sokami roślinnymi, zaburzając przy ich prawidłowy wzrost. Atakują tym samym zarówno rośliny dekoracyjne, jak i sadownicze, przenosząc nierzadko wiele chorób wirusowych (np. topsowirusów).
Jakie są objawy żerowania wciornastków?
Oznaki ataku tych małych owadów zaobserwować możesz na liściach, a także na kwiatach i owocach. Diagnoza nie jest jednak łatwa – objawy w dużej mierze uzależnione są od gatunku, który zaatakował plony.
Zwykle pojawiają się srebrno-szare lub rdzawe plamki. Bywa także, że na liściach pojawiają się biało-czerwone, nieregularne skazy. Ostatecznie uszkodzone fragmenty stają się brązowe, sztywne i zasychają, a w ich otoczeniu pojawiają się czarne, bardzo drobne kropki.
Oprócz tych standardowych objawów — zdarza się, że wciornastki powodują także blaknięcie liści odbarwiania płatków, skorkowacenie owoców i zasychanie pąków.
Jeśli więc podejrzewasz, że na roślinie bytują nieprzyjaciele – obejrzyj ją z każdej strony, poszukując gównie malutkich owadów i ledwo widocznych larw. Jeśli ich nie dostrzegasz gołym okiem, możesz wykonać tzw. test kartki. Polega on na podłożeniu czystej kartki, bezpośrednio pod rośliną. Po jej potrząsaniu, na kartce powinny pojawić się ruchliwe, drobne kropki, które sygnalizować będą obecność wciornastków.
Jak się ich pozbyć?
Obecnie istnieją dwie metody zwalczania wciornastków – naturalne i chemiczne. Niemniej jednak najskuteczniejszą metodą jest zawsze prewencja – np. poddawanie nowej rodziny dwutygodniowej kwarantannie, podczas której obserwować będziesz ewentualne, małe owady. Ważne jest także, aby:
- umyć roślinę pod prysznicem, zanim postawisz ją bezpośrednio w salonie,
- obserwować na bieżąco roślinę,
- pozbywać się zainfekowanych części roślin,
- stosować opryski – zarówno z organicznego mydła potasowego, jak za pomocą profesjonalnych środków (w tej roli sprawdzą się środki ochrony roślin z acetamiprydem dostępne w ofercie wPolu.pl),
- stosować metody biologiczne – np./ saszetki z drapieżnymi roztoczami, które żywią się wciornastkami.
Artykuł zewnętrzny.