Berberys ma wiele do zaoferowania: jasne kwiaty, jadalne owoce i piękny kolor liści jesienią. Do berberysów należy ponad 500 różnych gatunków tego krzewu. Występują one na wszystkich kontynentach poza Australią, a najliczniej w Azji Wschodniej. Do berberysów zalicza się rokitnik zwyczajny, który jest zimowym żywicielem rdzy zbożowej. Dlatego jego uprawa zabroniona była przez dziesięciolecia i obecnie niemal nie występuje on na wolności.
Jak wygląda berberys?
Niewielkie krzewy o wydłużonych liściach we wszystkich odcieniach zieleni mają gęste, często zwisające gałązki pokryte cierniami. Ich kora jest jasnoszara, a drewno łamliwe i zadziwiająco żółte. Największą zaletą są liście, utrzymujące się przez cały rok. Gwarantuje to prywatność i ochronę przed wiatrem. Małe, żółtawe kwiaty są chętnie odwiedzane przez owady, owoce w różnych odcieniach czerwieni smakują zaś ptakom.
Sadzenie i pielęgnacja
Berberys preferuje miejsca słoneczne, ale gatunki zimozielone i z jadalnymi owocami powinny być jednak sadzone w cieniu lub półcieniu. Nadmiar światła słonecznego może uszkodzić liście. Roślina nie ma wielkich wymagań glebowych, dobrze się czuje w ziemi przepuszczalnej i niezbyt próchniczej, o odczynie kwaśnym do zasadowego i umiarkowanie wilgotnej.
Ponieważ berberysy sprzedaje się w doniczkach, można je sadzić przez cały rok. Zimozielone preferują wiosnę i wczesne lato. Podczas przesadzania gleby piaszczyste lub gliniaste dobrze wzbogacić kompostem. Roślinę warto podsypać korą, by utrzymać wilgoć oraz dla ochrony przed chwastami. Pielenie pod niskim, ciernistym krzewem nie należy bowiem do przyjemności. Zajmując się berberysem dobrze mieć na sobie rękawice.
Pędy małych krzewów poleca się przyciąć o połowę, aby się rozrosły. Po takim zabiegu berberysy nie wymagają dalszych zabiegów. Te, tworzące żywopłot skraca się standardowo raz lub dwa razy w roku.
Zastosowanie
- obramowanie: berberys Thunberga i berberys bukszpanowy
- tereny zielone: zimozielone gatunki berberysu
- żywopłoty: wyższe, zimozielone gatunki
Kolczaste krzewy doskonale uzupełnią ogrodzenie posesji, odpierając ataki niechcianych gości, choćby obcych kotów. Berberysy łatwo poddają się formowaniu.
Zdrowe owoce
Owoce berberysu pospolitego (Berberis vulgaris) są jadalne i bogate w witaminę C. Mają bardzo kwaśny smak, dlatego najlepiej sprawdzą się w przetworach i sokach. Najsmaczniejsze i największe są te pochodzące z koreańskiego berberysu Rubin (Berberis koreana). Suszone jagody są stałym elementem perskich targów, dodaje się je do dań z ryżem. W korze i korzeniu berberysów znajduje się trujący alkaloid.
Ważne gatunki i odmiany
W ogrodnictwie popularnych jest około 15 gatunków i odmian berberysów. Do najpopularniejszych należą:
- berberys bukszpanowy (Berberis buxifolia „Nana”)
- Berberis julianae
- Berberis candidula
- Berberis frikartii
- Berberis thunbergii
Odmianami, które sprawdzają się w roli żywopłotów są wysokie krzewy Artropurpurea. Planując kompozycje kolorystyczne można wybrać jasnożółtą odmianę Aurea, wyjątkowociemne liście zaś ma Bagatelle.
Berberys w ogrodzie to nie tylko wrażenia wizualne, ale wyraz troski o ekologię. Pożywienie znajdują w nim owady i ptaki, a gąszcz jest doskonałą kryjówką dla piskląt i małych ssaków. Jest wytrzymały i łatwy w pielęgnacji, co czyni go idealnym elementem naturalnego ogrodu.
Materiał przygotowano we współpracy z serwisem Dębowe Tarasy